Een HSP (Hoog Sensitief Persoon) is iemand die meer dan gemiddeld gevoelig en/of sensitief is.
Hoogsensitief in de praktijk
Stel je voor, het is zaterdag en je hebt een afspraak met een goede vriend, om in een gezellige lunchroom in het centrum van de stad bij te kletsen. Ondanks dat je vermoeid bent van een drukke week, wil je de afspraak niet afzeggen: jullie hebben elkaar lang niet gezien, en je wil de ander niet teleurstellen.
Op het moment dat jullie elkaar zien voel je direct dat hij niet lekker in zijn vel zit. Je krijgt indrukken van bv. een gespannen werksituatie of onenigheid thuis. Jullie gaan de lunchroom binnen en je neemt direct de sfeer op. Door de drukte hangt er een mix van verschillende gemoedstoestanden die je intens ervaart.
Je wil eigenlijk niet naar een bepaalde hoek van de lunchroom gaan omdat het daar niet fijn aanvoelt, maar je vriend loopt er al naar toe en gaat aan een tafeltje zitten. Je volgt hem, maar je voelt je niet prettig.
Automatisch krijg je indrukken van de mensen aan het tafeltje naast je. Door deze waarnemingen kost het je moeite om je aandacht bij je vriend te houden.
Na een tijdje gaan jullie weg. Je vriend is blij omdat hij zijn verhaal kwijt kon, en voelt zich opgewekter en energieker. Jij wil snel naar je auto. Al lopend en zuchtend voel je de energieën van anderen, en hoor je de aanwezige dixielandbandjes die voor een gezellige sfeer zorgen. Die kunnen je echter gestolen worden. Je wil naar huis.
Thuis heb je geen aandacht voor de anderen, en ben je bezig om alle indrukken van je af te krijgen, maar je weet niet op welke manier. Je zou graag stilte om je heen willen hebben.
Wat is hoogsensitief?
Hoogsensitief is een eigenschap wat je bij je geboorte hebt meegekregen.
Je zintuigen zijn meer dan gemiddeld ontwikkeld, je bent intuïtief sterk, bewust van jezelf en van je omgeving, en je voelt, hoort, ziet, ruikt of proeft intens. Dit kan verwarrend zijn als je niet weet hoe je hiermee moet omgaan. Je krijg namelijk dagelijks meerdere indrukken, waarbij het van belang is dat je ze kunt plaatsen, filteren en laten gaan. Het is niet de bedoeling dat je een waarneming vasthoudt, maar snel loslaat of buiten houdt.
Het voordeel van het ontwikkelen van je hoogsensitiviteit is dat je zintuigen sterker worden, en de kracht van je intuitie groeit: je kunt anderen snel waarnemen, je voelt situaties en gebeurtenissen goed aan waarop je kunt anticiperen. Verder voel je de sfeer van de directe omgeving aan, zowel buiten als in huizen of gebouwen.
Daardoor kan je in vrijwel alle situaties snel de keuze maken die goed voelt.
Op de pagina 12-tips-goed-omgaan-met-je-hoogsensitiviteit/ staan praktische tips op welke manier je hiermee kunt omgaan.
Kenmerken van hoogsensitiviteit:
- een groot inlevingsvermogen
- een fantasierijke wereld
- behoefte om soms alleen te zijn, ook in een relatie
- zijn graag in de natuur
- hebben oog voor details
- waarderen kunst
- een sterke intuïtie
- krijgen indrukken van anderen of situaties via beelden, gevoelens, of woorden
- als ze de indrukken begrijpen hebben ze inzicht in de ander of situatie
Hooggevoelig in de praktijk
Stel je dezelfde situatie voor. Op het moment dat je elkaar ziet, voel je dat hij niet lekker in zijn vel zit, maar je weet niet wat de reden is.
In de lunchroom is het druk en er wordt veel gepraat en geroepen. Je hebt daardoor moeite om je aandacht bij je vriend te houden. Hij praat aan een stuk door over de narigheid die hij de afgelopen tijd heeft meegemaakt. Je hoort, ziet en voelt zijn boosheid en frustratie, en merkt dat je vermoeid raakt. Ook het gelach, harde gepraat en soms onzinnige discussies van anderen om je heen voel je binnenkomen. Je hebt het gevoel alsof iedereen jouw energie bij je vandaan haalt.
Na een tijdje gaan jullie weg. Je voelt je leeg en uitgeput, en wurmt je door de mensenmassa. Onderweg naar je auto wordt de herrie teveel voor je. Jij wil maar 1 ding: naar huis en je bed in.
Thuis wordt echter je aandacht gevraagd. Door je partner, kinderen, of ouders. Je hebt er geen fut voor, gaat naar je slaapkamer en laat je op je bed vallen.
De volgende dag ben je nog steeds vermoeid, en heb je nodig om bij te tanken.
Wat is hooggevoelig
Hooggevoelig is een verhoging van je (emotionele) kwetsbaarheid. Je hebt moeite met prikkels van buitenaf, zoals bv. de gemoedstoestand van een ander, harde geluiden, drukte, ruzie, negativiteit, maar ook je eigen gedachtengang.
Een aanhoudende stresssituatie zorgt voor oververmoeidheid of een burn-out.
Je hebt fysieke rust nodig, zoals alleen zijn, niet lastig worden gevallen, en extra slapen. Je kunt last hebben van een stroom aan gedachten, zorgen en angsten, vind het moeilijk om grenzen aan te geven, en het kan gebeuren dat je je mee laat slepen door wat anderen zeggen en vinden.
Hooggevoeligheid is lastig, maar je kunt er zeker goed mee leren omgaan, waardoor je minder kwetsbaar wordt.
Op de pagina 12-tips-goed-omgaan-met-je-hooggevoeligheid staan praktische tips die je snel op weg helpen.
Kenmerken van hooggevoeligheid:
- gevoelig voor de stemmingen van anderen
- snel vermoeid tot uitgeput
- snel geëmotioneerd
- kunnen niet (goed) tegen grote groepen mensen en harde geluiden
- komen niet altijd daadkrachtig over
- zijn niet altijd goed geaard
- hebben een hekel aan moeten
- vinden plotselinge veranderingen lastig
- ervaren een stroom aan gedachten
- hebben moeite om hun grenzen aan te geven
- voelen zich soms onbegrepen en daardoor onzeker, alleen of eenzaam
Zowel hoogsensitief en hooggevoelig
In de loop der jaren heb ik gemerkt dat vrijwel alle HSP-ers die ik heb ontmoet beide eigenschappen bezitten. Op zijn minst is er een kleine mate van overlapping. Als je hiermee moeite hebt zal het elkaar versterken: naast je gevoeligheid pak je sensitief veel op dat je niet kunt verwerken, en dat is een extra belasting.
Andersom werkt ook. Hoe beter je met je gevoeligheid kunt omgaan, hoe rustiger je wordt en hoe meer je sensitiviteit groeit.
Verder beschermt je sensitiviteit je tegen hooggevoeligheid, als je hier naar luistert en volgt.
Kun je je voorstellen hoe iemand met beide eigenschappen, en hier niet mee kan omgaan, bovengenoemde situatie ervaart?
HSP
Kort gezegd: een HSP is meer dan gemiddeld gevoelig voor indrukken en prikkels van buitenaf, en neemt meer signalen en details op. Alle indrukken worden uitgebreid en intensief beleefd en gefilterd.
Het voordeel van deze aspecten is dat een HSP een ander persoon goed kan waarnemen, en in de gaten heeft wie en hoe de ander werkelijk is. De stemming en gemoedstoestand van anderen wordt intensief gevoeld. Dit geldt ook voor situaties, en de sfeer,
Het nadeel is dat je teveel verschillende soorten prikkels oppakt, en als je hier niet mee kunt omgaan wordt dit vrijwel altijd als een last ervaren.
Herken je jezelf in (enkele van) deze kenmerken? Dan is de kans groot dat je in een bepaalde mate hooggevoelig en/of hoogsensitief bent.